جراح مغز و اعصاب ایرانی، دکتر «امیر فرجی»، به همراه محققان مؤسسه تحقیقاتی Houston Methodist تگزاس آمریکا روشی ابداع کردند که می‌توان با آن درمان‌های دارویی نجات‌بخش را دقیق‌تر به مغز رساند. این روش می‌تواند زمینه‌ای برای درمان مؤثرتر تومورهای مغزی و سایر بیماری‌های عصبی فراهم کند. محققان در این روش با اهدافی خاص از یک میدان الکتریکی برای تزریق دارو از مخزنی خارجی در داخل مغز استفاده کردند.

براساس گزارش ScienceDaily، محققان روشی دقیق برای ارائه درمان‌های دارویی به مغز ابداع کرده‌اند. پیش‌ازاین برای انتقال مواد درمانی به مغز از روشی به نام CED استفاده می‌شد که با فشار مداوم، مایعی حاوی مواد درمانی را به مغز تزریق می‌کرد. بااین‌حال داروهایی که با CED به مغز راه می‌یافتند، همیشه به هدف موردنظر نمی‌رسیدند و عملاً درمان بی‌ثمر می‌ماند.

ابداع روشی جدید برای انتقال دقیق‌تر دارو به مغز

براساس مقاله منتشرشده در نیچر، روش جدید که «انتقال با همرفت افزایش‌یافته الکتروکینتیک» یا ECED نام دارد، می‌تواند مسیر انتقال ایجاد کند که از طریق آن ضایعات و تومورهای مغزی بهتر هدف قرار می‌گیرند.

دکتر امیر فرجی، محقق ایرانی این پژوهش و جراح مغز و اعصاب بیمارستان متدیست هیوستون، می‌گوید درمان از طریق ECED کاربردهای زیادی دارد. این روش جدید از پتانسیل بهبود ژن‌درمانی و درمان تومور، آسیب‌های مغزی و بیماری‌های دژنراتیو بهره می‌برد. به‌طورکلی این روش در موقعیت‌هایی که نیاز به انتقال داروهای حیاتی به شیوه‌ای هدفمندتر هست، کاربرد دارد.

رساندن دوز صحیح داروها به مکان مناسب در مغز مدت‌هاست که چالش پزشکان بوده است. مغز سدی خونی دارد که مانع می‌شود سموم و عوامل بیماری‌زا وارد آن شوند، بااین‌حال همین سد ارائه درمان‌های پزشکی مهم را نیز دشوار می‌کند. محققان در پژوهش دیگری انگلی خاص را با مهندسی ژنتیکی تغییر دادند تا در نقش حامل یک پروتئین درمانی عمل کند.

در روش ECED، برای تزریق ماکرومولکول‌ها به مغز از مخزنی هیدروژل که روی سطح مغز قرار دارد، استفاده می‌شود. مغز که آن را می‌توان داربستی متخلخل باردار در نظر گرفت، با حضور میدان الکتریکی امکان الکترواسموز (Electro-osmosis) را فراهم و جریانی سیال در محیطی متخلخل ایجاد می‌کند. با این میدان الکتریکی می‌توان از مخزن هیدروژل، انتقال داروهای درمانی را امکان‌پذیر کرد.